Egungo Euskararen Hiztegia
—C—
[bertsioa: 2024-01-10]

caboverdetar izlag/iz Cabo Verdekoa, Cabo Verderi dagokiona; Cabo Verdeko herritarra.

Adelia de Crisanta zen, atzerrira ontziratutako sei semeren ama, denak ere mundura ekarri zituenaz ahaztuta, ez baita alferrik esaten munduan ez dela caboverdetarren semea bezain esker txarrekorik.  Bego Montorio   «Napomuceno da Silva Araujo jaunaren testamentua» - Germano Almeida, 2003 - 123. orr.


cadillac iz Cadillac markako autoa; garai bateko luxuko autoa.

Auzoa jaguarrez, cadillacez eta luxuzko automobilez bete zen, espaloiak eta eliz aurreko plaza handik eta hemendik etorritako enekozalez eta kuxkuxeroz.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 172. orr.

Ziztu bizian zetozen kamioi edo cadillac gorrietarik bat.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 33. orr.

Kosheren cadillac arrosaren irudi distiratsuak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 45. orr.

Edo cadillac beilegiaren erosteko elastikaz baturik dolar orlegi metak.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 302. orr.

Biscayne bulebarrean topatu nuen, Gabon-egunean, ilunabarrean... autoan sartzera zihoan: Cadillac kabrioleta, kalea bezain luzea!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 119. orr.


cadiztar izlag/iz Cadizkoa, Cadizi dagokiona; Cadizko herritarra.

Chano Dominguez piano jotzaile cadiztarraren saioak.  Berria - Kultura   2004-07-17

Musika hau berrinterpretatu du bere jatorri cadiztarrak eta beraz, andaluziarrak ematen dion ikuspuntutik.  Berria - Kultura   2004-07-17

ZP Iberiako Penintsularen ileko zoldaren aurkako xanpua zela esan ei zion cadiztar batek PSOEko buruari.  Berria - Ekonomia   2004-02-24


calagorritar ik kalagorritar.

Calcio iz italiar futbol liga.

Gure helburua Calcio-a da.  Berria - Kirola   2004-10-21

Nahiz eta Calcioan ez dagoen ondo sailkatuta jokalari gazteak, onak eta lehiakorrak ditu.  Berria - Kirola   2004-10-06

Egun ez daude Calcioko puntako taldeen artean.  Berria - Kirola   2004-10-05

Calcio-ko liderraren kontra, ezustea ematen saiatzea besterik ez zaio geratzen.  Berria - Kirola   2006-02-22


camping (9 agerraldi, 5 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 508 agerraldi; cf kanpin 185 agerraldi, 39 liburu eta 43 artikulutan; ETCn 1.619 agerraldi) iz kanpina.

Karakorum-en egon beharrean Pirinioetako camping batean nengoela iruditu zait.  Xabier Montoia   «Baina bihotzak dio», 2002 - 150. orr.

Taldean gaudela esan zieagu, camping egitera etorriak garela.  Rafa Egiguren   «Mentxakaren aitorpena» - Jose Ramon Goikoetxea, 2006 - 244. orr.

Beraz, gaur Bordeletik abiatzen dira, expedizioko hiru "Camping Car" delakoak, astelehenean, Suediara heltzeko gisan.  Herria   2003-02-27


campus (267 agerraldi, 16 liburu eta 114 artikulutan; ETCn 3.611 agerraldi; orobat kanpus 35 agerraldi, 4 liburu eta 13 artikulutan; ETCn 296 agerraldi) 1 iz unibertsitate baten jarduera gauzatzen den eremu eta egoitzen multzoa.

Donostiako Ibaeta campuseko Filosofia Fakultatean.  Berria - Ekonomia   2004-01-18

Deustuko Unibertsitatearen Gipuzkoako campusean.  Herria   2003-11-27

Campusen, zentroen eta departamentuen deszentralizazioa proposatzen duzu.  Berria - Euskal Herria   2004-03-21

Garbi daukat Leioako campusa Parke Teknologikoa balitz, metroa bertaraino iritsiko litzatekeela.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 121. orr.

Ahmedabad-en, unibertsitateko kanpusean paseatzen ari nintzela.  Gotzon Garate   «India harrigarria», 2001 - 152. orr.

Gauez kanpusa zaintzeko bi zakur izan ditugu aspaldidanik Deustuko Unibertsitatean.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 32. orr.

Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak, gaur egun, Bellaterran du campus nagusia.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 43. orr.

Igande goizean, campus hutsera doa autoz, eta saileko bulegora sartzen da.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 27. orr.

Campusak ere leku bakartiak izan daitezke, ez pentsa.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 41. orr.

Ohar hau argitaratu eta zabaldu zuen Leioako campusean Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Dekanoak.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 129. orr.

Unibertsitateko Euskal Irakasleen Elkarteak (EIRE) eta Deustuko Unibertsitateko Donostiako campuseko lankideek omendu zuten 2002an.  Berria - Kultura   2006-01-21

Bakarrik abiatu nintzen kanpuseko jantokira.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 157. orr.

Martxoaren 5ean ekin zioten itxialdiari Leioako campuseko kafetegiaren eraikinean.  Berria - Euskal Herria   2004-01-09

Campuseko zelaian kanpadenda jarrita.  Berria - Euskal Herria   2006-04-05

Campuseko cocktail party-an ezagutu zuenetik ezin zuen errubia oxigenatu hura burutik kendu.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 91. orr.

Arabako campuseko errektoreordetzak Euskal Herriko Unibertsitateko Donostiako kanpuseko kargudunak etorri dira diploma emaitza horretara.  Herria   2001-09-20

Artaldean sartuta, campusera iritsi zen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 108. orr.

Ideiaren beste bertsio bat aldarrikatzen hasiak dira azken bolada honetan, euskarazko Campusarena, alegia.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 198. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Campus eredu berri bat sortzeko genuen ideia ere gauzatzen ari gara.  Berria - Euskal Herria   2004-10-26

3 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Irun eta Madril lotzen dituen trenbidea hiri erditik pasatzen da, eta hegoaldeko gaurko auzoak zein Arabako unibertsitate campusa hiritik baztertzen ditu.  Berria - Harian   2006-02-21

Mondragon Unibertsitateko Ingeniaritza campuseko Ikasleen Batzordeak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-28

Era berean, Monterok «polizia eta kamaraz jositako kontzentrazio campusa» uzten duela azpimarratu zuen Ikasle Abertzaleetako kideak.  Berria - Euskal Herria   2004-03-12

Guztira, 290.000 m2 ditu Rogert Tallibert arkitekto frantsesak diseinatutako kirol campusak.  Berria - Kirola   2006-02-07

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

campusa martxan (3); leioako campusa (3); talent campus (4); tuterako campusa (8); tuterako campusa martxan (3)

arabako campusean (4); campusean egin (3); campusean itxialdia (5); campusean itxialdia egiteagatik (3); donostiako campusean (6); donostiako ibaetako campusean (6); ehuko leioako campusean (3); ehuren leioako campusean (7); ibaetako campusean (12); leioako campusean (30); leioako campusean itxialdia (5); unibertsitatearen donostiako campusean (3)

arabako campuseko (17); arabako campuseko errektoreordea (7); bizkaiko campuseko (10); bizkaiko campuseko errektoreordea (7); bizkaiko campusekoa (3); bizkaiko campusekoa ez (3); campuseko errektoreordea (23); campusekoa ez den (3); gipuzkoako campuseko (9); gipuzkoako campuseko errektoreordea (9); leioako campuseko (10)


canariar ik kanariar.

cancer (orobat kantzer) iz Zodiakoko konstelazioa; zodiakoaren laugarren zeinua; latinez 'karramarroa' esan nahi du.

Cancer konstelazioan dago (Karramarroa ere deitzen da zenbaitetan), eta arratsean zehar ekialdetik mendebaldera higituko da.  Berria - Gaiak   2006-02-02

Planeta sistema hori Lurretik 41 argi-urtera dago, Kantzerren konstelazioan.  Berria - Gaiak   2004-09-02

-Cancer dator gero: petxua, birikak, bularrak, urdaila, gibela eta besikula edo xixkua.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 477. orr.

Leoren bularretik eta Cancerren bukaeratik atera ondoren eguzkiak Leoren gainerako parteak zeharkatzen ditu eta egunaren iraupena eta bere orbitaren luzera mozten ditu, Geminisen egiten zuen bide berdina egitera itzuliz.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4330. orr.


cannabinoide izond/iz cannabisaren kideko gaiez dagokiena.

Hainbat funtzio organiko eta mental kontrolatzen dituen sistema cannabinoidearen identifikazioaren bidez zabaldu zen kalamuaren eragin terapeutikoa ulertzeko bidea.  Berria - Harian   2005-04-17

Zientzilariek cannabinoideak injektatu zizkieten gliomak zituzten arratoiei. 70eko hamarkadaren erdialdera ikerketek gora egin eta 80koaren hasieran cannabinoide endogeno batzuk eta euren hartzaile espezifikoak aurkitu ziren.  Berria - Gaiak   2004-08-15


cannabis (orobat kanabis g.er. eta kanabiz g.er.) 1 iz kalamu indikoa; kalamu indikoaren zurtoin, hosto eta lore idorrarazietatik ateratzen den hautsa, haxixaren eta kideko beste zenbait drogaren oinarria dena.

'Cannabis' hitza nire kulturaren hitz bat da, 'haxixa' bezala, elkartasunaren zentzua erakutsi ziguna, ezberdin bizi gintezkeen ustea ekarri ziguna, gure kreatibitatearen sena, nora zihoan oso ondo ez genekiena, askatuago eta erotuago bizi zedin laguntzen zigun bitartean.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 59. orr.

Arto-landareen artean dagga hazten zuten, cannabisa. Gehien kontsumitzen diren opioideak [...] morfina eta heroina dira eta azkenik, haluzinogenoetan, cannabisa, fenciclidina eta LSD dira herritarrek gehien hartu ohi dituztenak.  Oskar Arana   «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 80. orr.

Euskal gizarteak cannabisaren kontsumoa onartu egin du; gehienek cannabisa legezkotzat dute.  Berria - Euskal Herria   2004-10-15

Halaxe iristen zaizkio zurrumurruak gaixoari ere cannabis-arekin ari direla ikertzen, lortu dutela emaitzarik arratoiekin egindako entseguetan...  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 63. orr.

Cannabisa eta nerabeak: gurasoentzako gida.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 58. orr.

Cannabisa izpirituaren egoera bat bezala definitu beharko litzateke, arimaren aldarte baten gisa.  Pako Aristi   «Note book», 2005 - 59. orr.

Kanutoa piztu eta sakon hartu du hasperena, kanabisaren eragina burmuinetan sumatu arte.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 80. orr.

Kanabisaren kontsumoa ere ziuzta handiz goiti doa.  Herria   2004-04-22

Kanabisari buruzko gizarte adostasuna lortzeko oinarriak.  Berria - Harian   2005-04-17

2 (hitz elkartuetan)

'Kanabiz' hosto baten forma dutenak?  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 230. orr.

Oroit-arazten dute aurten sekula baino arrapaketa handiagoak burutu dituztela, hala nola 15 tona kanabiz arraxina.  Herria   2003-10-23


cantabile iz musika pasarte baten doinu izaera oharrarazteko adierazpena; doinu izaera hori azpimarratuz abesten den musika pasartea.

Fraseo luzeetan, falsetean abestutako zatietan, bukaera aldeko cantabile espresiboan, xuxarlatutako hitzetan... emaile egokiagorik nekez topa daitekeela uste dut.  Berria - Kultura   2004-04-04


capita
1 per capita izond buruko. (dagokion izenaren eskuinean)

AEBen errenta per capita 37.300$ da; Finlandiakoa 27.200$.  Juan Ignacio Pérez / Pello Salaburu   «Unibertsitatea eta euskal gizartea gaur», 2003 - 81. orr.

Nazio Produktu Gordina per capita, baina erosketa ahalmenaren arabera parekatuta.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 290. orr.

Solbesen hitzetan, etorkizuneko BPG per capita hobetu ahal izateko, ezinbestekoa da produktibitatea handitzea.  Berria - Ekonomia   2004-09-14

Adindunen urteko alkohol kontsumoa per capita 5-9 litrokoa da.  Berria - Gaiak   2004-03-20

Frantsesek, diotenez, beste edozein herrik baino ogi per capita gehiago jaten dute.  Xabier Olarra   «Deabruaren hiztegia» - Ambroise Bierce, 2001 - 122. orr.

2 (dagokion izenaren ezkerrean)

Per capita errentaren arabera zehaztu beharrean, urteetan neurtu ahal delako erresuma bien arteko aldea.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 304. orr.

Garapena ez da, beraz, per capita ekoizpena handitzea, baizik eta gizakiak aukera gehiago izan ditzan bermatzea.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 289. orr.

1970ean per capita elikagai kontsumoa eguneko 2.100 kalorietatik 2.800 kalorietara hazi da.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 253. orr.

Solbesen hitzetan, etorkizuneko BPG per capita hobetu ahal izateko, ezinbestekoa da produktibitatea handitzea.  Berria - Ekonomia   2004-09-14

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

capita errenta (14); capita errentaren (4); dolar per capita (3); errenta per capita (4); per capita (34); per capita errenta (14); per capita errentaren (4)


capo ik kapo 2.

cappella
1 a cappella adlag ahots soilez.

Mendietan gaindi kantu herrikoiak a cappella kantatzen dabilen artzaina.  Berria - Kultura   2004-09-03

A cappella, instrumentuz lagundua, orkestrarekin lagundua eta bakarlariekin egingo dituzte saioak.  Berria - Kultura   2004-02-17

Xuberotar kantuak a cappella.  Herria   2004-02-12

Lehiaketa bi sail nagusitan banatu dute: a cappella-koa eta soinu laguntzazkoa.  Berria - Kultura   2006-03-17


capricornio ik capricornus.

capricornus (orobat capricornio eta kaprikornio) iz Zodiakoko konstelazioa; zodiakoaren hamargarren zeinua; latinez 'kaprikornioa' esan nahi du.

-Capricornus: Hemen belaunak, hezurrak, giltzadurak eta azala dira eraginpean.  Pello Zabala   «Naturaren mintzoa», 2000 - 478. orr.

Capricornus!  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 138. orr.

Sagitarioren izterretatik, Capricorniori ematen zaion parte horretatik, hasi eta zortzigarren partera iristen denean, zeruko tarterik laburrenean sartzen da.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 4330. orr.

Eguzkiaren arrazoi bakar eta zuzenik ere ez dago argi, zergatik doan, udako aldeak utzirik, kaprikornioaren neguko tropikora eta nola, han eurt eginik, kantzerraren solstizioa duen berriz helburu; eta nola ilargiak hilabetean egiten duen eguzkiak urtebeteko denbora behar duen espazioa.  Xabier Amuriza   «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 343. orr.


capuccino iz esnegain apartsua gehitu zaion kafea.

Ezagunak zituen hango langileak eta mostradore atzeko zerbitzariarekin hasi zen hizketan capuccino bat hartzen zuen bitartean.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 171. orr.

Capuccino negargarri bana edan ondoren, mahai gainean utzi zuen neska agertu aurretik irakurtzen ari zen egunkaria.  Lutxo Egia   «Paperezko hegazkinak», 2004 - 12. orr.


carpaccio iz okela edo arraina oliotan, limoitan edo kidekoetan beraturik eta xerrada fin-finetan ebakirik prestatzen den jakia.

Kartakoak nahiz kartatik kanpokoak hasi zitzaigun komentatzen Arantxa, komentatzen eta gomendatzen, hainbeste carpaccio, boloban eta saltsa arraro artean ni behintzat galduta banengoen ere.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errautsen distira», 2002 - 85. orr.

Piper morroaren esentziazko ozpin-lurrinetan beratutako hegaluzedun carpaccioa, parrillan erre ondoren saltsa bizkaitarrean beratutako patata eta itsaskien salda apartsua, tomate konfiturazko ohantze baten gainean.  Edorta Agirre   «Baietz okerreko bidea aukeratu! », 2006 - 68. orr.


cartel iz mota bereko enpresen arteko ituna edo elkartea, konkurrentzia saihestea, eta produktu jakin batzuen ekoizpena eta prezioa kontralatzea helburu duena.

Europako Batzordeak ikerketa zabaldu du Frantziako bederatzi banku nagusien aurka, bere iritziz, herrialde horretan atzerriko finantza erakundeak sartzea eragozteko cartel bat osatu zutelako.  Berria - Ekonomia   2004-07-09

Bihar bilduko dira Beiruten [...] carteleko 11 herrialde kideak, produkzioa igo edo ez erabakitzeko.  Berria - Ekonomia   2004-06-02

Purnomo Yusgiantoro LPEEko presidenteak atzo argitu nahi izan zuen azken egunetako igoera ez dagokiela cartelaren upelen prezioei, Estatu Batuetako upelari baizik. herriaŽ

Txostenak dioenez, Bilboko portuan «garraiolarien arteko lehia eragozten duen kamioilarien cartel bat eratu da; zerbitzu horien balizko erabiltzaileei aukera bortxaren bitartez mugatzen zaio».  Berria - Ekonomia   2004-11-04


cartesiar ik kartesiar.

cash
1 cash flow eskudiruaren fluxua.

Zerga aurreko cash-flow ere asko emendatu zen, %13, eta 25,06 milioi eurora heldu zen.  Berria - Ekonomia   2004-02-25

2 cash pagatu eskudirutan ordaindu.

Ondorioz komandoak, korsikarrek italiar cosa nostraren fondotik erdietsi arma material puntakoena erosten ahal zuen, cash pagatuz:  Itxaro Borda   «Hiruko», 2003 - 32. orr.


casino ik kasino.

casticismo ik kastizismo.

castrismo (ETCn 1 agerraldi) iz kastrismoa.

Castrismoaren kultur politika eta sentsibilitatea hankaz gora jartzen ditu 85 urteko agure zoragarri baten kantuak, haren arrakastak, harekiko egin den injustizia egiaztatzeak.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 75. orr.


castrista (ETCn 9 agerraldi) izond kastrista.

Eta horrek ez du zerikusirik castrista edo anticastrista izatearekin.  Jon Muņoz   «Ispiluen gainean lotan» - Jordi Sierra i Fabra, 2004 - 154. orr.

Venezuelarena, ordea, ez da proiektu marxista-castrista.  Berria - Mundua   2006-04-18


caudillo ik kaudillo.

cava iz Katalunian ekoitziriko xanpaina.

Gabon gaueko cavaz aparte ez du alkohol tantarik probatzen.  Patxi Iturritegi   «Behi eroak», 2003 - 127. orr.

Donostiako Anjel Mujikak Herrialde Katalanetatik ekarri zuen cava Euskal Herrira, eta hemen, Izargarai izenarekin saldu zuen.  Berria - Harian   2006-02-04

Espainia aldeko kontsumitzaile batzuk boikota egiten ari zaie produktu kataluniarrei, eta cavaren ordez xanpaina erosten ari omen dira Eguberrien atarian.  Berria - Ekonomia   2004-12-17

Taloa, sagardoa, olagarroa, ribeiroa, pantumaca eta cava dastatzeko aukera izango da, besteak beste, gune horietan.  Berria - Kultura   2004-09-15

Euforiarik ez zen ordea atzo Olabarri kalean, ez txanpainik ez cavarik.  Berria - Ekonomia   2006-01-12

Hiru astean 2.000 cava botila baino gehiago saldu zituen.  Berria - Harian   2006-02-04

2 sotoa.

Bazuen dendan gela berezi bat, cava bat, hezetasun eta tenperatura-baldintza finkoak zeuzkana, puruak bere onenean kontserbatzeko.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 55. orr.


charter 1 izond hegaldiez mintzatuz, konpainia ofizialek arautuez kanpokoa, enpresa pribatu bati dagokiona; hegazkinez mintzatuz, hegaldi txarterrak egiten dituena.

Denak hilak dira, 148 lagun, horietan 133 frantses, Egiptotik Frantziarat buruz airatua zen hegazki charter batean, Boeing 737 egiptoar konpainia batekoa.  Herria   2004-01-08

· Bestalde, ariko bide dira lege eta erregelamenduen zorrozten, aireko guziek, Charter ala ez, segurtamen bertsua eskain diezoten ibiltzaileari.  Herria   2004-01-22

2 (dagokion hitzaren ezkerrean)

Charter hegaldi bat antolatuta zuen Osasunak, baina Iruñeko aireportua ez zegoen erabiltzeko moduan.  Berria - Kirola   2004-02-29

Tindufen eta Aaiunen bizi diren herritarrek elkar ikusi ahal izateko, charter hegaldiak jarriko dituzte.  Berria - Mundua   2004-02-26

Charter hegazkiez eta heien segurtasunaz.  Herria   2004-01-22


chartreuse (orobat chartreus eta Chartreuse) iz 1 kopa bat Chartreuse.

Ekar itzazu chartreuse bi! -gero bekoz beko gelditu zitzaizun begira, betaurrekoak kendurik.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 61. orr.

Ikusten dut ez duzula gogoko nire chartreusa.  Koldo Izagirre   «Nik ere Germinal! egin gura nuen aldarri», 1998 - 64. orr.

Nik uste, Chartreusea igo zitzaiola burura eta hark egiten zuela hitz, bere mihitik.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 155. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Sukalde frantsesa izan zen ia guztia lehenengo oturuntza hartan, hasi ahate-gibeletik, segi Borgoñako ardo lodiekin eta amaitu Chartreuse usain ederrekoarekin.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 136. orr.

Chartreuse kopa kristalezkoari heldu zenion bare.  Hasier Etxeberria   «Mutuaren hitzak», 2005 - 137. orr.

Jimpsek gerrian termo bat du eta aldakan, berriz, chartreuse flasko bat...  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 380. orr.

Barruan badira arropak, ohe-tapakiak, artile-matazak, urdaiazpikoa, chartreuse faltsuzko botilak, toska fina...  Koro Navarro   «Zalakain abenturazalea» - Pio Baroja, 2006 - 24. orr.


chauvinismo (ETCn 55 agerraldi; orobat txaubinismo ETCn 9 agerraldi) 1 iz abertzaletasun baztertzailea, berez frantziarrena.

Ingelestasunak berez ez baitu zerikusirik chauvinismoarekin.  Berria - Kultura   2004-11-28

Euskalkien alde banago, ez da harrokeriaz eta chauvinismoz ere.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 155. orr.

Frantziar chauvinismoa ez baitut sekula begi onez ikusi.  Karlos Linazasoro    «Glosolaliak», 2004 - 149. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Baztertu egin zituen, gainera, chauvinismo susmoak, bera ez zela giputza aitortuta.  Koldo Zuazo   «Euskara batua», 2005 - 89. orr.

· Heziketa tradizional honek bere hartzaileak kultur txaubinismoaren gaitzaren aurka immune bihurtzeko ondorio orokorra izan zuen.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 404. orr.


chauvinista (ETCn 62 agerrald; orobat xobinista ETCn 7 agerraldi; eta txobinista ETCn 10 agerraldi) izond abertzaletasun fanatikoa erakusten duena. ik chauvino.

Frantsesak sortu duen lilura horrek galdu du, nire ustez, zuberera, eta ez lapurtarren harrokeriak eta jarrera chauvinistak.  Koldo Zuazo   «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 56. orr.

Eta uste zuen, beste jende askok bezala, gure kostako arrainari hobea irizten badiogu, gehienez ere itsasotik platerera bidaia laburra egiten duelako izan daitekeela, eta chauvinistak garelako ziur asko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 139. orr.

Alferrik jardungo dute Aostako frankofonoek Italiako futbol taldea animatzen Frantziaren kontra, edo Bolzanoko aleman hiztunek gauza bera egiten, Alemania bada Italiaren aurkaria... ez dituzte chauvinistenak engainatuko: Italiaren etsai bat dago italiera hitz egiten ez duen bakoitzaren larruan, non?, eta Italiaren muga-mugan.  Anjel Lertxundi   «Italia, bizitza hizpide», 2004 - 19. orr.

Historia horretan Herder anarkistek eta sozialistek ez dute gutxiago irakurri eta maitatu izan nazionalistek baino; austro-marxistek eduki dute maisutzat eta nazio zapalduetako nazionalistek inspiratzailetzat, askatasun borrokan Estatuaren aurka, inoiz ez Estatu handi menpegabeetako politikari kontserbadore xobinistek.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 182. orr.

Gabatxo txobinista bat azentu andaluzarekin!  Unai Iturriaga   «Berandu da gelditzeko», 1999 - 29. orr.


chauvino (corpusean txobino soilik) izond abertzaletasun fanatikoa erakusten duena. ik chauvinista.

Betiko topiko ergelenak berriro alegia, filosofia arroxa batean orain, betiko eskema dikotomiko sinplistak, aspaldiko superstizio txobinoak, ilustrazioaren errebindikaziopean eginda alafede ilustrazioaren iseka maximoa.  Joxe Azurmendi   «Euskal Herria krisian», 1999 - 164. orr.


chiffonier iz altzari txiki tiraderaduna, emakumeek arropak, joste lanak, bitxiak eta kidekoak gordetzeko erabiltzen dutena.

Koltxoia azalik gabe zegoen, eta maindire marradunak chiffonierraren gainean zeuden, bi burkoren ondoan.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.

Chiffonierraren aldamenean berogailu eramangarri bat zegoen.  Koro Navarro   «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 15. orr.


chile iz piper txiki mota, oso mina, bizigarri gisa eragbiltzen dena.

Papaia-entsalada baldar ikuzia eta chile soberaz maneiaturiko zerriki puska ahoratu bitartean, Charlyk enpresari tiki gisa zituen ardurez erauntsi zidan, su niretako ezezagunean.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 158. orr.


chotis ik txotis.

cicerone (ETCn 54 agerraldi; orobat zizerone g.er. ETCn 10 agerraldi) iz hiri, museo edo kidekoen gauza interesgarrienak bisitariei azaltzen dizkien pertsona.

Ixabel nire ondoan, komentarioak eginez, cicerone gisa.  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 27. orr.

Orotariko harremanak usutzeko gai izanen ote gara, haurrideak cicerone ditugularik?  Berria - Kultura   2004-07-11

Umbertok cicerone lana egin zidan bide osoan, orain etxe bati buruzko berri emanez, gero eliza baten ezaugarriak zehaztuz, hurrengoan tabernaren batean behin gertatutako istoriotxoa kontatuz.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 263. orr.

Baina horretan ere, iruditzen zitzaidan ez zuela cicerone papera oso gogotsu betetzen.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 95. orr.

Nik uste nuen neuk erakutsi beharko nizula hiria, baina zuk aspaldidanik ezagutzen zenuen, eta nor baino nor ibili ginen, cicerone lehiaketa barregarri batean.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 43. orr.


cintruenigoar izlag/iz Cintruenigokoa, Cintruenigori dagokiona; Cintruenigoko herritarra.

Hori guztia badakigu Eltsok berak auzitara eraman zuelako cintruenigoarra, eta auzi hori ezaguna delako.  Berria - Kultura   2004-11-21


ckricket ik kriket1.

clochard (ETCn 30 agerraldi; orobat kloxar g.er.) 1 iz Parisko arlotea.

Europako hiribururen bat aukeratu ohi zuen, Paris gehienetan, eta han bertako clochard eta eskaleekin nahastea gustatzen zitzaion.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 195. orr.

Ez zen clochard bat edo homeless bat, ez. -Kloxar mozorroa janztea erabakitzen duzun hurrenean, ez ezazu egin gure enpresa barrua.  Harkaitz Cano   «Belarraren ahoa», 2004 - 83. orr.

Roth bera dugu, zalantzarik gabe, bertako clochard alkoholizatua.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 172. orr.

2 (izenondo gisa)

Idazle clochard baten hipotesiak kitzikatu ninduen momentu batez.  Anjel Lertxundi   «Ihes betea», 2006 - 301. orr.


clown (16 agerraldi, 2 liburu eta 12 artikulutan; ETCn 379 agerraldi) 1 iz pailazoa. ik klown.

Ingalaterrako Fraser Hooper clownak Strawberry antzeztuko du Torre Luzeako parkean.  Berria - Kultura   2004-07-06

Jendea ikuskizunean inplikatuko du clownak, edonor izan daiteke obra honetako aktore.  Berria - Kultura   2004-07-06

Larunbatean Ball-trapa handientzat eta clownak ttipientzat, hauek untsa irri egin baidute.  Herria   2005-02-27

Beharbada ez gaude historiak emandako pailazo handienetariko baten aurrean, baina lehen momentutik argi dago ondo prestaturiko emankizuna aurkeztuko digula, eta bere ofizioan erraietatik sinesten duen clown-a dela.  Berria - Kultura   2004-03-09

Eta arratsak luzeak baitira, kantariak, mintzalariak, clownak bilatzen ditugu.  Marzel Etxehandi   «Alemaniara deportatua» - Grégoire Joannateguy, 2003 - 44. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Clown estiloa, magia, umore zalapartatsua, akrobazia eta, batez ere, irudimena.  Berria - Kultura   2004-03-09

Trapuzko panpina baten legez mugitzen zen, kanpotik zetorren ikusleei keinu-txantxa lotsagabeak eginez eta era guztietako bihurrikatzeak, itzulipurdi ezinezkoak eta clown estiloko gag-ak tartekatuz.  Berria - Kultura   2004-05-16

Hala ere, ez da clown antzezlan bat, clown-aren teknika erabiltzen duen antzezlana baizik.  Berria - Kultura   2006-03-17

Aratsaldez aldiz, pailaso edo "clown" ikusgarri pollit bat.  Herria   2001-05-17

'Clown' ikastaroak Baionan, norberaren ‘clown’-a aurkitzeko.  Berria - Kultura   2004-11-09


club ik klub.

cluster ik kluster.

cm (orobat cm.) zentimetroaren sinbolo nazioartekoa.

Tatami bakoitza 90 cm zabal eta 180 cm luze da.  Ibon Uribarri   «Loti ederrak» - Yasunari Kawabata, 2006 - 125. orr.

Pitbull bat 46-56 cm gora eta 16-25 kilo bitarteko izan liteke.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 74. orr.

10 cm hazten zarenean zer eginik ez da, / zapi zahar bat ere ez duzu janzteko.  Josu Zabaleta   «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 115. orr.

Australiako aditu talde batek dio 30 cm igoko dela itsas maila mende honetan.  Berria - Gaiak   2006-01-28

Haren segidako heste lodiak baino diametro txikiagoa duelako esaten zaio meharra (2-5 cm).  Irene Aldasoro   «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 209. orr.

10 cm duen kubo batek, adibidez, 1.000 cm3-ko bolumena izango du.  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 105. orr.

Orriak: 448 (17x24 cm).  Berria - Euskal Herria   2004-05-05

Koaderno beltzean (Super Conquérant, 17 x 22 cm.) jasotzen ari naiz batzuk.  Anjel Lertxundi   «Argizariaren egunak», 1998 - 29. orr.


coca (orobat koka g.er.) 1 iz coca-cola.

Coca bat?  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 269. orr.

Coca baten bila joan nintzen sukaldera eta klikada batez edan nuen.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 74. orr.

Ikusi: beltza cocarena duk; horia, laranjarena.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 24. orr.

Apustu egin, eta coca eta laranjazko edariak jokatzen zituzten.  Juan Kruz Igerabide   «Nire aitaren fusila» - Hiner Saleem, 2004 - 30. orr.

Anna, edan koka bat gurekin -esan zioten.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 481. orr.

2 (eduki neurri batez)

Mizuno jaunak, godalet bat Coca orduro.  Joxan Elosegi   «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 18. orr.


coca-cola (ETCn 988 agerraldi; orobat koka-kola g.er. eta kokakola g.er.) 1 iz edari freskagarri kafeinadun baten izena.

Coca-cola bat hartzen du hozkailutik.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 122. orr.

Coca-Cola hori niretzat al da?  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 144. orr.

-Eta hiru katxi zerbeza, lau tiro, sei kokakola eta bost ur botila!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 237. orr.

Edari on bat bakoitzak, haiek coca cola eta nik esne beroa, eta jo berriz.  Piarres Aintziart   «Santiago oinez», 2000 - 174. orr.

Jende gehienak kokakola eta kalimotxoak eskatu zituen.  Aitor Arana   «Onan», 2000 - 70. orr.

Morris Coca Cola bat edaten ari zen.  Lopez de Arana   «Manhattan Transfer» - John Dos Passos, 1999 - 229. orr.

Egarriak hartuta, fanta edo coca-cola bat edateko asmotan jaiki nintzen.  Joan Mari Irigoien   «Odolean neraman», 2004 - 183. orr.

Koka-kola saltzeko makina bat (kanpoaldean kokatuta zegoena [...]).  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 185. orr.

Bizkar-zorroa sandwich eta coca-colaz bete, eta ospitalera sartu nintzen.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 18. orr.

Coca-cola eta patatazko zinema uneak.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 51. orr.

Aspaldiko Coca-Cola baten txapa gorria izan zitekeela.  Joxean Agirre   «Romain zen bere izena», 2003 - 124. orr.

Kokakola ere droga da, eta zerbeza, eta telebista...  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 99. orr.

Kontrazeptibo lez cocacola erabiltzen genuen, azido karbonikoa espermizida zelakoan.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 202. orr.

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Lucindak coca-cola edalontzia hartu zuen.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 148. orr.

Coca-cola poteak kili-kolo egin eta mahaitik erortzen da.  Antton Olano   «<//jokoa.com>» - Gemma Lluch, 2002 - 140. orr.

Hor dator itzulian, bi coca-cola lata eta plastikozko bi edalontzi handirekin.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 266. orr.

Aurrera egin du Coca-Cola botilarekin.  Xabier Paya   «Desio izeneko tranbia» - Tennessee Williams, 2006 - 143. orr.

Cocacola makinatik plastikozko edalontzira erortzen diren izotz zatiak.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 215. orr.

Coca-Cola banaketako kamioi herdoildu baten ondoan.  Juan Luis Zabala   «Agur, Euzkadi», 2000 - 153. orr.

Coca-Cola gustuko chupa chups goxoki bat zeukan ahoan.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 306. orr.

Coca-cola zaporeko muxuak goxoak dira.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 147. orr.

Iraganaren eta ustezko geroaren arteko zubi, Coca-Cola iragarkiek egiten dute argi.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 235. orr.

Berehalaxe atondu zuen jolas-lekua, bi Coca-Cola kaxa hutsen gainean.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 31. orr.

Pizza bat jan zuen, eta coca-cola pare bat edan.  Joxemari Iturralde   «Euliak ez dira argazkietan azaltzen», 2000 - 270. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi coca cola (3); coca cola (116); coca cola bat (12); coca cola botila (3); coca cola eta (6); coca cola kaxa (3); coca cola lata (5); coca colak (23); coca colarekin (3); coca colaren (16); coca colari (4); da coca (3); du coca cola (3); eta coca (19); eta coca cola (10); eta coca colak (4); ez coca (3)


cocktail ik koktail.

coda iz fonetikan, silaba amaierako kontsonante edo kontsonanteak.

Silaba-azkeneko kontsonenteak edo kontsonanteek osatzen dute silaba coda deritzona.  Lourdes Oņederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 62. orr.

Silaba irekia bada, alegia, silabagune bokalikoaren ondoren kontsonanterik ez badago, codarik ez duela esan ohi da.  Lourdes Oņederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 62. orr.

Hizkuntza batzuetan, besterik gabe, ez da onartzen coda kontsonanterik.  Lourdes Oņederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 62. orr.

Hizkuntza batzuetan, besterik gabe, ez da onartzen coda kontsonanterik.  Lourdes Oņederra   «Fonetika fonologia hitzez hitz», 2004 - 62. orr.


cola-cao (ETCn 104 agerraldi; orobat colacao ETCn 27 agerraldi eta kolakao ETCn 34 agerraldi) 1 iz edari txokolateduna.

-Cola-Cao baduzue?  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 24. orr.

Eta cola-cao edaten ari haizela irudituko zaik, amaren ondoan, gailetekin!  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 200. orr.

Nik atsegin handiz hartu nituen ekarri zizkidan colacao beroa eta gailetak.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 116. orr.

Baconari "hirugiharra" deitu zion, beste bat fitxerora, eta Cola-Caoa ekarri zidanean, hura esnea!  Joxean Sagaztizabal   «Kutsidazu bidea Ixabel», 2003 - 25. orr.

Kolakaoz betetako pitxarra esku banatan.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Uda betiko balitz», 2003 - 116. orr.

Esnea berotutakoan katiluetan isuri, gailetak eta kolakaoa mahai gainera atera eta elkarri so geratu ziren gazte biak Hainbesteko presa kolakaoa hartzeko?  Jon Arretxe   «Ostiralak», 2000 - 78. orr.

Erdian, ogi xerrak, marmelada, azukrea eta kolakaoa zeuden.  Aitor Arana   «Bost ahizpa», 2005 - 94. orr.

Basokada bat colacao hartzen du pastekin edo galletekin eta zukua.  Berria - Kirola   2004-06-16

Gaur bere ohiko cola-caoaren ordez vodka edaten ari zela ikusi dut.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 137. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Bi hilabete geroago, titi-pare galant horrekin partekatzen ari zen ohea, komuneko papera eta Cola-cao potea.  Aingeru Epaltza   «Lasto sua», 2005 - 78. orr.

Colacao pote erraldoi bi direla eszenografiaren elementu ia bakarrak, Colacao latak edozein aitzakiarekin erabiltzen direla.  Berria - Kultura   2004-03-14

Altxatzeko indarrak bildu nituenean zuk erabilitako colacao katilua ikusi nuen.  Iban Zaldua   «Gezurrak, gezurrak, gezurrak», 2001 - 120. orr.

Ez legoke soberan orain esatea Cola-Cao katilukada bete-betea gosaldu zuela.  Karlos Linazasoro   «Ez balego beste mundurik», 2000 - 67. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

cola cao (6); cola eta (6); cola kaxa (3); cola lata (5); du coca cola (3); eta coca cola (10); eta cola (6); eta cola cao (3)


collage (ETCn 877 agerraldi) 1 iz oihal, paper edo kideko gainalde baten gainean argazkiak, paperak edo kidekoak itsastean datzan pintura teknika.

Ur margoak, arkatzez eginiko marrazkiak, collage-ak eta serigrafia eta olio bana.  Berria - Kultura   2004-07-06

Orduan nahiko ezagunak ziren haren margo eta collageak.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 109. orr.

Figura urdinez osaturiko collageak, Matisse-renak izan zitezkeenak, zituzten zintzilik.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 203. orr.

Erretratu hori lau zatiz egindako collage bat bezala dagoela egina, Liburu anitzeko izenburuak, pasarteak, abestien zatiak, esamoldeak, biltzen dira bertan, adabakiez jositako collage batean bezala.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 219. orr.

990 argazkik osatzen dute bi pareta estaltzen dituen collage-a.  Berria - Kultura   2006-04-27

Euskarri handiko collage koloretsuak.  Berria - Kultura   2006-05-05

Muntaketa eta collagea.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 219. orr.

2 irud/hed

Halako batean, idazmakina aurrean esertzen da eta collage moduko bat osatzen du material horrekin.  Eskarne Mujika   «Atzo» - Agota Kristof, 2004 - 9. orr.

36ko gerraren inguruko The black dog (Txakur beltza) collage poetikoa aurkeztu zuen atzo.  Berria - Kultura   2006-02-19

Guk collage handi bat egin dugu Brechtek idatzitako olerki eta abestiekin.  Berria - Kultura   2006-02-03

Baina detektibeok handik eta hemendik bildutakoaz baliatzen gara argia egiteko, collage bat egiten dugu bildutakoarekin, nolabait esateko, eta gero ondorioak ateratzen hasi.  Migel Angel Mintegi   «Denak du bere prezioa», 2002 - 241. orr.

Horretarako, hartu nahi nituen poesia, filosofiak eskainitako hausnarketak, kalean entzundakoak, lagunei ateratako esaldiak, aipu literarioak... eta horrekin guztiarekin collage bat egin eta irakurleari hainbat elementu ematen ahalegindu nahi nuen, collage hori berak osa zezan eta osatze lan horrekin maitemintze fenomenoari buruzko ideia argi bat atera zezan.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 205. orr.

3 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Collage erakusketaren sari banaketa.  Berria - Harian   2005-05-21

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Argazki collage-ak, telebista eta beste hainbat teknika nahasten dituzte.  Berria - Kultura   2004-12-28

Eta nago liburuko istorioa haurrentzat zinez erakargarria dela, eta Joao Caetanoren ilustrazio-collage-ek are erakargarriago egiten dutela.  Berria - Kultura   2006-01-03

Löty Negartiren lana soinu collage baten gisara ulertu behar dugu.  Berria - Kultura   2006-03-02

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

collage a (3); collage ak (9); collage bat (10); collage bat bezala (3); collage eta (3); eta collage (10); eta collage bat (3); marrazki eta collage (3)


compost ik konpost.

cool 1 izond jazz estiloez mintzatuz, emozioa murrizten duena, alde intelektuala bultzatzen duena.

Lan horietan jazza cool jatorrikoa Eskandinaviako folkarekin, Karibeko doinuekin eta gospelarekin nahasten du Gustavsenek.  Berria - Kultura   2006-01-26

2 adkor ona, superra.

Mikelek ez zuen batere cool izaiteko gogo izpirik!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 93. orr.

"Euskaraz kantatzen dut eta 'cool' naiz!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 154. orr.

· Perezen betaurrekoak 'züper cool' aurkitu nituen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 153. orr.


coolki adlag era cool-ean.

Adiskide zaharrak atzeman ditut eta aste hau nahikoa baba coolki iragan dut.  Itxaro Borda   «Entre les loups cruels», 2001 - 134. orr.


cooltasun iz cool-a denaren nolakotasuna.

-Betaurreko horien ukaiteak euskal 'cooltasuna' adierazten zuen!  Ramuntxo Etxeberri   «Skyroom», 2004 - 154. orr.


copyleft 1 iz

Informazio askea (Copyleft).  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 327. orr.

Hori ez da copyright edo autorearen eskubideak alde batera uztea (horixe baita copyleft hitz-jokoaren esanahi eta funtsa), baizik eta, gure lege-perspektiba europarretik behintzat, justu autorearen eskubide jatorrizkoak erabiltzea, eta autoreak erabakiko du zer nolako lizentzia erabiliz [...] sinatzen duen kontratu bat hirugarren batekin bere lana zabaltzeko.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Azaldu dutenez, copyleft-arekin eta anticopyright-arekin kaleratuko dituzte diskoak.  Berria - Harian   2005-10-23

Copyright-aren lekuan Copyleft-a bultzatzen dute: «Euren buruak kulturaren kudeatzaile ahalguztiduntzat dituzten horien aurka, eta herri sorkuntzaren alde erabili behar ditugu copyleft-aren moduko egitasmoak».  Berria - Kultura   2004-12-05

Beraz, copyleft esparrua izan daiteke aukera ona interesatzen zaizkizun testu ugarien bila aritu edo zeureak publikoaren aurrean eskegitzeko.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 343. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Jabetza intelektualaren inguruan, «mundu fisiko baterako pentsatutako lege sistemaren aldaketa beharra» jorratuko dute Copyleft topaketetan, adibidez.  Berria - Kultura   2004-03-03

Editatzeko copyleft modua erabili du Gaztesareak, alegia, librea da erabiltzailea fotokopiak atera edo nahi duena egiteko.  Berria - Kultura   2004-12-08


copyright 1 iz jabetza artistiko edo intelektualaren eskubidea.

Gaur entzuten diren porrusalda askoren copyrighta berea da.  Pako Aristi   «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 15. orr.

Patente eta copyright-ak ez dute, oro har, sorkuntza intelektuala bultzatzen.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Patenteak eta copyrightsak zaharkitutako enpresa jarduna eta Autoreen Elkarteak moduko lobbieak babesteko baino ez dira.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Common law-copyright sistema duten herrialdeetan, batik bat hain enpresa multinazional boteretsuak dituen Estatu Batuetan, enpresa izan daiteke lan intelektual baten jabea eta autorea; gure artean, aldiz, autorea beti autorea da, inoiz ez enpresa.  Berria - Gaiak   2004-01-14

Copyright-aren lekuan Copyleft-a bultzatzen dute: «Euren buruak kulturaren kudeatzaile ahalguztiduntzat dituzten horien aurka, eta herri sorkuntzaren alde erabili behar ditugu copyleft-aren moduko egitasmoak».  Berria - Kultura   2004-12-05

Debekatuta dago liburu hau osorik edo zatika kopiatzea, [...] baldin eta copyrightaren jabeek ez badute horretarako baimena aurretik eta idatziz eman.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 6. orr.

2 (hitz elkartuetan)

Galarazita dago liburu honen kopia egitea, osoa nahiz zatikakoa, edozein modutara delarik ere, edizio honen Copyright-jabeen baimenik gabe.  Bernardo Atxaga   «Groenlandiako lezioa», 1998 - 4. orr.

Erabat debekaturik dago, Copyright-titularren idatzizko baimenik gabe, legeek ezarritako zigorraren pean, zatika edo osorik obra hau birsortzea [...] baita beronen aleak alokapen edo mailegutza publikoaren bidez banatzea ere.  Juan Martin Elexpuru   «Delituez eta zigorrez» - Cesare Beccaria, 1999 - 6. orr.

Vatikanoko buruen idazki guztiak, 'copyright' legepean.  Berria - Gaiak   2006-01-26

'Copyright' araudiek Interneten arora moldatu beharko dutela dio Bravok, lanen zirkulazio librea saihestezina delako.  Berria - Gaiak   2004-12-09

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

copyright jabeen baimenik (3); edizio honen copyright (3); honen copyright jabeen (3)


Coran ik koran.

corpus (ETCn 2.709 agerraldi; orobat korpus ETCn 182 agerraldi) 1 iz izaera bereko testu bilduma zabala eta egituratua, zientzia azterketak egiteko prestazen dena.

Lumière anaien kameralariek hartu zituzten "ikuspegiak" beren berrogeita hamar segundo inguruko iraupen beti berdinarekin [...] corpus bikaina dira modulazio hori egiaztatzeko.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 225. orr.

Antzinatetik bertatik osatzen hasi zen behaketa enpiriko, esperimentazioen eta teorien corpus zabal bat dago gai honi buruz.  Josu Zabaleta   «Irudia» - Jacques Aumont, 2004 - 19. orr.

Orduko hipotesi ausartei eutsi diela funtsean, corpus bibliografikoa zabalduta eta tresna akademikoak zorroztuta noski.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Errekarteko koadernoa», 2001 - 113. orr.

Euskaltzaindiak aurten hasiko du euskararen corpus onomastikoa eratzeko proiektua.  Berria - Kultura   2006-02-01

Hizkuntza baten azterketa beti gauzatzen da hitzen eta testuen corpus baten gainean.  Xabier Arregi   «Jakitearen arkeologia» - Michel Foucault, 2003 - 129. orr.

Horra euskal esanera zaharren eta zuhurren korpus bikaina, nahi duenak erabili, bere CD-ROM eta guzi.  Patziku Perurena   «Trapuan pupua», 2001 - 193. orr.

2 (gramatikaren teorian)

Hizkuntza baten zeinahi gramatikak, jasotako esaldien corpus mugatu eta zein bere moduan bildua, islatu egiten du perpaus gramatikalen talde (ziurrenik) amaigabean.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 33. orr.

Erregelok, corpuseko perpausen arteko egitura-harremanak adierazten dituzte, bai eta corpusetik kanpo gramatikak sor ditzakeen perpaus-kopuru amaigabeenak ere.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 75. orr.

Corpus jakin baterako proposatutako G1 eta G2 gramatika birentzat, teoriak, corpusak iturri duen hizkuntzarako gramatikarik onena zein den esan beharko liguke.  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 77. orr.

Auspoa bildumaren webgunea abian jartzeko asmoa dugu, euskal herri literaturako corpus aberats hori eskuragarri izateko ahaleginean.  Berria - Kultura   2004-10-14

3 izaera bereko testu multzoa.

Idazki hauekin "corpus" bat, ez osoa, egiteko lehen saioa.  Askoren artean   «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 35. orr.

Planak ez betetzeko, indarrean dagoen corpus juridikoa aitzakia gisa jartzen du Administrazioak.  Berria - Euskal Herria   2004-05-20

Bertsolaritzaren nolabaiteko korpus dokumentatu bat nahi bada, XVIII. mendearen amaiera jo behar da ezinbestean.  J. Garzia / A. Egaņa / J. Sarasua   «Bat-bateko bertsolaritza», 2005 - 19. orr.

Arabierara itzulitako literatura helenikoaren corpusaren laburpen filosofiko eta zientifikoa.  Iñaki Mendiguren   «Historiaren azterketa II» - A.J. Toynbee, 2000 - 229. orr.

Frantsesaren corpusetik pasatu omen zen alemanera Semptembrisierer hori.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 159. orr.

4 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Ahantzi gabe Corpus batzordea, Internet sareari itzulia.  Herria   2003-05-22

5 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Pierre Gros-ek demostratu du, aldiz, zein puntutaraino den faltsua gisa horretako ilustrazio-korpus exhaustiboa imajinatzea.  Santiago Iruretagoiena   «Arkitekturaz hamar liburuak» - Vitruvio, 2000 - 160. orr.

Hizkuntza-corpusak izanen dira eztabadagai Donostian, urriaren 24an eta 25ean.  Herria   2002-10-17

Ingelesaren gramatika bat esaldi corpus mugatu batean oinarritzen da (behatutako gertakariak), eta gramatika-erregelak eskaintzen ditu (arauak).  Itziar Laka   «Egitura sintaktikoak» - Noam Chomsky, 2003 - 75. orr.

Genero bati edo beste bati ematen zaion gora, premien ondorioa izaten da, literatur corpusean dauden hutsuneen isla, eta mentalitate-kontua.  Ana Urkiza   «Zortzi unibertso, zortzi idazle», 2006 - 367. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

corpus bat (3); corpus batetik (3); corpus iuris (5); corpus juridiko (3); corpus juridikoa (7); corpus mugatu (3); eta corpus (9); eta corpus juridikoa (4); eta corpusa (3); habeas corpus (9); habeas corpus a (3); politika eta corpus (4)


cortijo (ETCn 23 agerraldi; orobat kortijo ETCn 39 agerraldi) 1 iz Andaluzia eta Extremadurako landetxea, jabearentzako eta langileentzako etxebizitzak dituena.

Mutiko bat galdu egin zen etxe ondoko eremuetan, cortijoa zabal-handia baitzen.  Gotzon Garate   «Zakurra, zeure laguna», 2002 - 53. orr.

Esku emateak eta musuak bakantzearekin batera urritu ziren "Buendía" cortijoko patio zabalean aparkatuak zeuden kotxeak.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 107. orr.

Cortijoko kaperan ospatuko zen hileta-sermoia prestatzeko.  Joxemari Urteaga   «Ordaina zor nizun», 2001 - 106. orr.

2 irud/hed

Gaur egun, UPN eta CDN alderdien kortijo pribatua da kutxa.  Berria - Ekonomia   2004-02-12


country 1 izond musika estiloez mintzatuz, folk estiloaren barrruan Estatu Batuetako hegoaldeko europar etorkinen ondorengoen herri musikan oinarritua dena.

Gurekin batera jende gehiago ere inguratu da, eta batez ere musika country lasaia jotzen hasi direnean giroa guztiz aldatu da.  Patxi Zubizarreta   «Jeans-ak hozkailuan», 2000 - 184. orr.

Pay the devil, lehen kantutik azkenera arte country klasikoenaren ur bareetan murgiltzen den lan atsegina.  Berria - Kultura   2006-03-05

2 country musikari dagokiona.

Garagardo batzuk hartzera joan gara lauok: lokal country batera lehenbizi eta irlandar batera gero.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 15. orr.

3 (dagokion izenaren ezkerrean)

Waylon Jennings country izar zaharrak.  Berria - Kultura   2006-03-30

Johnny Cash country abeslari handiari buruzko filma.  Berria - Kultura   2006-02-03

Hizkuntzagatik ez balitz beste edonongo country musika entzuten gaudela esango nuke.  Edorta Jimenez   «Europako mugetan barrena», 2000 - 309. orr.

Ospe bertsua ikusiko dugu country kantari baten abestitxo honetan: [...].  J.M. Olaizola "Txiliku"   «101 gau», 2000 - 100. orr.

Country taldea ikustera etorritako gizonkote bat hurbildu zitzaien aulki bat hartzera.  Berria - Kultura   2006-04-02

Irratia country abesti ezagun bat ematen ari zen.  Iñaki Zabaleta   «110. Street-eko geltokia», 2003 - 51. orr.

Zintzurra are indartsuago karrakatuz, country ahaire baten lauhazka-joaldien men segitzen zuen.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 153. orr.

Bluegrass eta country doinuz osaturiko lan espiritual lasai eta klasikoa.  Berria - Kultura   2006-05-03

Martxa honetan albistea Willie Nelsonek country disko bat egitea izango da.  Berria - Kultura   2006-01-26

Country giroko kantuak jasotzen dituen lana.  Berria - Kultura   2006-03-22

Diskoa entzun arte ez nuke pentsatuko country eta reggae estiloak inoiz elkarri eskua emateko moduan egongo zirenik.  Berria - Kultura   2006-01-26

• 4 country musika.

Ausartuko da zuzenean bakarrik countrya jotzera?  Berria - Kultura   2006-03-05

Bai bata bai bestea countryaren eta folkaren arteko mugan mugitu izan dira. azken disko honetan guztiak batuko ditu: rocka, popa, psikodelia, countrya...  Berria - Kultura   2006-03-30

Oso zaila da kajun musika definitzea baina esan daiteke Euskal Herrian trikitilari askorentzat erreferentzia izan dela, countrytik gertu dabilen musika da.  Berria - Kultura   2004-08-06

Bluesa, punka, rocka eta countrya egiten dituzte, eta poloak elkartzen.  Berria - Kultura   2006-05-04

Folk eta country alternatiboan hazitako konposaketa xume eta sendoak.  Berria - Kultura   2006-02-16

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Aurretik ere country-rocka egina genuen Time between kantuarekin.  Berria - Kultura   2006-05-03

Flying Burrito Brothers country-rock taldean.  Berria - Kultura   2006-05-03

Cracker country-pop-rock taldea sortu zuen Loweryk. I was born, but... filmarentzako musika egin zuen eta baita country-folk lan bat ere (Wandering as water). Country blues pieza dibertigarri batzuk.  Berria - Kultura   2004-11-23

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

country alternatiboa (3); country alternatiboaren (3); country musikako (3); country musikaren (3); country rock (3); country rockaren (4); folk eta country (3)


couscous ik kuskus.

cowboy (ETCn 420 agerraldi; orobat cow-boy ETCn 36 agerraldi) 1 iz abereak, berez behiak, zaintzeko kontrataturiko persona.

Zergatik diote toki guztietan cowboy-ak direla ardiak zaintzen badituzte?  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 100. orr.

Lege eta jainkorik gabeko cow-boy deabruek.  Itxaro Borda   «Zeruetako erresuma», 2005 - 37. orr.

Ez zara cowboy bulartsu bat, ordea.  Xabier Montoia   «Elektrika», 2004 - 87. orr.

Cowboyak Lancia Thelma Turbo hori aparkalekura daraman artean.  Joseba Sarrionandia   «Lagun izoztua», 2001 - 299. orr.

Bi cowboy homosexualen maitasun istorioa.  Berria - Kultura   2006-02-21

Ninik, hain zuzen, cow-boy gisako elastikoa zuen jantzita, eta Eligiok bere begien kolore urdin argi bereko jaka bat.  Josu Zabaleta   «Gauza baten ametsa» - Pier Paolo Pasolini, 1998 - 22. orr.

Gerora beste 59 filmetan parte hartu zuen, cowboy-arena egiten sarritan.  Berria - Mundua   2004-06-08

2 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Jeans estuak eta cowboy kapela.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 103. orr.

Rantxoko zaldi talde bat Kaweah errekaren ertzean zegoen ura edaten, eta cowboy sonbreiruaz jantzitako gazte bat txistuka ari zitzaien.  Bernardo Atxaga   «Soinujolearen semea», 2003 - 14. orr.

Geroxeago azaldu da mahuka jasozko cowboy-alkandoradun tipoa.  Joxe Austin Arrieta   «Homo Faber» - Max Frisch, 2001 - 273. orr.

Cow-boy bota beltzak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 230. orr.

Cowboy bota punta luzedun estrafalarioak.  Sonia Gonzalez   «Ugerra eta kedarra», 2003 - 210. orr.

Jeansak eta cowboy estiloko alkandora dauzka beti soinean, eta bodyak.  Xabier Olarra   «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 230. orr.

Bazkalondoetan eman ohi zituzten cowboy filmetan.  Imanol Zurutuza   «Errautsera arteko sugarra», 2002 - 163. orr.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

bi cowboy (7); cowboy ak (5); cowboy bat (3); cowboy en (4); cowboy etako (3); eta cowboy (7)


crack1 iz bere lanbidean, eta bereziki kirol batean, maisu edo txapeldun distiratsua dena.

Ama nire hiztegira egokitzen saiatzen zen, flirt bat, norbait crack bat izatea, eta abar.  Joseba Urteaga   «Lekua» - Annie Ernaux, 2003 - 57. orr.

Ze crack tzarra! ez dauzka kide txarrak, baina greziarrak etxera berak bakarrik bidaltzeko moduan dago.  Berria - Kirola   2004-06-29


crack2 iz kokainatik eratorririko droga, mendetasun handia sortzen duena.

Ordutik, milaka ikasleri egin dizkiete listu analisiak, kalamua edo haxixa erre edo kokaina, heroina edo crack-a hartu duten jakiteko.  Berria - Gaiak   2004-02-24

Paperezko poltsa baten barruko crack lurrina/arnasten ari zaren laguna: /ez dizut ulertzen, if you know what I mean.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 22. orr.


cracker iz

Cracker: suziri edo petardo txikiak; muturretik tira egin eta lehertzen direnean, danbatekoaz gain ezusteko oparitxoak ateratzen dira barrutik.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 350. orr.

Zilarrezko ontziak saltsa lodi eta alimentu handikoarekin, eta ahabi garratzez egindako saltsa... eta aztien cracker-ak ugari mahai guztian zehar.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 183. orr.

Harryk mahaitik alde egin zuenean, crackerretatik ateratako gauza-pila bat zeraman berekin, besteak beste, lehertzen ez ziren puxika argitsuak, norberak bere garatxoak hazteko kit-a, eta azti-xakerako piezak.  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 184. orr.

Cracker zoragarri haiek ez ziren inola ere Dursleytarrek erosten zituzten muggleen cracker txepelak bezalakoak, plastikozko jostailutxo eta paper sinpleko txanotxoekin barruan  Iñaki Mendiguren   «Harry Potter eta Azkabango presoa» - J.K. Rowling, 2002 - 183. orr.


crackzale izond krack drogaren zalea dena.

Eta urtarrileko gau arras hotz batean Laugarren Kalearen eta B Etorbidearen arteko kantoian eztarriaren kontra pistola bat estutu zion crackzale hordi hitz-totelarengatik izan ez balitz, batek daki noiz arte iraungo ote zukeen ez aurrerako ez atzerako egoera hark.  Oskar Arana   «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 41. orr.


crash (ETCn 165 agerraldi; orobat krax ETCn 64 agerraldi) iz burtsaren kiebra.

Kapitalismoaren historian bi ekonomia krisialdi nagusi nabarmentzen dira, mundu zabalean, oro har, izan zituzten ondorioengatik: 30eko hamarraldian, Wall Street-ek 1929an izan zuen crash ospetsuaren ondorioz gertatu zena; eta 1973an gertatu zena.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 109. orr.

1929an Wall Street-eko burtsan izan zen crash izugarriaren ondotik hedatu zen krisi ekonomikoarekin batera, zenbait herrialdek bertan behera utzi zuten urreari buruzko bihurgarritasuna, eta ondorioz ekimenak erreka jo zuen.  Iñaki Heras   «Txanponaren bi aldeak», 2003 - 39. orr.

Krax hark nazioarteko lankidetzaren urritasuna erakutsi zuen berriro eta, 1987aren bukaeran, gobernuen erreakzioa eragin zuen.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 170. orr.

Japonian berriz, hamarraldiaren amaiera arte, higiezinen eta burtsaren krax bikoitzak bankuen suspertzea eragotzi zuten.  Koro Navarro   «Ekonomiaren globalizazioa» - Jacques Adda, 2004 - 185. orr.


crematorium ik krematorio.

crescendo 1 iz musikan, hots intentsitatearen gora egite progresiboa.

Gorka Sierrak zuzentzen duen koralak trinkotasuna hari guztietan azaldu baitzuen, dinamiketan maisu pianissimotik fortissimo-ra crescendo-en bitartez, fraseatze lanetan txukun: aipatzekoak ziren Kyrie, Agnus Dei, Libera me eta In Paradisum.  Berria - Kultura   2004-05-22

Pieza geldoak dira orokorrean, The blue bezala, aspaldiko Us&them ederraren ahaidea, eta euren buruei jiraka hazten dira Gilmourren ohiko crescendo haietan amaitzeko.  Berria - Kultura   2006-03-16

· Victoria eskua telefonora luzatzen, ni neu deia jasotzen, Pavanaren crescendo laburra diminuendo gero, eta pianoagoan ahitzen -"zoragarria iruditu zait", berak-, ostera sakonago lokartzeko.  Ramon Saizarbitoria   «Gorde nazazu lurpean», 2000 - 200. orr.

2 irud/hed

Nire begiek atsegin handia hartzen zuten izpi argitsuei begira, eta pentsamenduak jauzika zihoazkidan abestiarena baino crescendo biziagoan.  Bernardo Atxaga   «Lekuak», 2005 - 13. orr.

Mami gehiagoko aldaketaren bat edo beste egingo nuke halere: telefono deien inflazioa iruditzen zait eragin dugula, eta crescendo horrek behar bezalako klimaxik ez duenez, hobe batzu-batzuk kentzea: [...].  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 173. orr.

Izan ere, nolabaiteko crescendo-an dago egituratua Torre Luzean paratutako erakusketa.  Berria - Kultura   2004-04-09

Gainera, senak esaten zion Gizon Handiaren kritikak crescendo baten moduan antolatuta zeudela, eta hortaz, onenak etortzeko zeudela oraindik.  Jon Alonso   «Erretzaileen eremua», 2006 - 96. orr.

3 in crescendo adlag

Lana benetako konfesioa da, pasio mingarri musikatua: hasiera eta bukaera lasaiak, tartea in crescendo.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 66. orr.

4 (izen gisa)

Beraz, dutxatik irten eta jantzi egin da; eta eskailerak jaisten zituen bitartean igo du berokiaren kremailera, in crescendo metalikoa leherketa gor batean bukatuz; eta orduantxe zimiko bat sentitu du hatz batean.  Eider Rodriguez   «Eta handik gutxira gaur», 2004 - 142. orr.

In crescendo gorrian, ahotsak oihu bihurtu ziren, erreportaria deiadarka ari... herioa eta histeria nonahi.  Iñigo Aranbarri   «Hizlandia», 2006 - 73. orr.


cricket ik kriket1.

criterium ik kriterium.

croissant (8 agerraldi, 4 liburu eta artikulu 1ean; ETCn 139 agerraldi; cf kruasan 45 agerraldi, 19 liburu eta 3 artikulutan; ETCn 401 agerraldi) iz kruasana.

Han inguruko kafetegi kaskar batean sartu ginen eta kafesne bana eskatu, nik croissant batekin eta amuñak suizoarekin.  Xabier Mendiguren Elizegi   «16 ipuin amodiozko», 2002 - 70. orr.

Litro bat esne -gaingabetua-, ogi egin berria eta lau croissant poltsa batean nekartzala itzuli nintzen ordu laurden geroago.  Aingeru Epaltza   «Rock'n'roll», 2000 - 262. orr.

Ni goizago heldua nintzen, eta lau egunkari ari nintzen aldi berean irakurtzen; haien azpian, nonbait, kafesne erdi hustua eta croissant baten hondakinak zeuden.  Iban Zaldua   «Itzalak», 2004 - 55. orr.

Croissant hondarrez eta ezpain zapi potortuz gainez dagoen mahai bat garbitzera noa.  Pako Aristi   «Urregilearen orduak», 1998 - 56. orr.


cromlech (ETCn 153 agerraldi; orobat kromletx ETCn 13 agerraldi) iz harrespila, jentil-baratzea, mairu-baratzea.

Cromlechetan ageri zaizkigun neolitikoko aztarnak baino biziagoak baitira hizkuntzak eskaintzen eta eraikitzen dizkigun jentil-baratzeak.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 135. orr.

Aita Donostiari eginiko Aginako estela ere bertan egin zuen, eta baita cromlecha estudiatu ere.  Berria - Kultura   2004-01-08

Aitzineko artzainen kromletxak eskuin aldean.  Itxaro Borda   «%100 basque», 2001 - 152. orr.

Gure arbasoen hezurmendiak omen daudela kromletx zahar horien azpian.  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 42. orr.

Oteizak, berriz, arte modernoak bizi zuen bidegurutzeak izututa eta tribuko oihartzunak galduta, cromlecheko hutsunean aurkitu eta eraiki zuen sosegua, eta cromlechean bildu nahi izan gintuen guztiok.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 141. orr.

Begira erne, begira: ez ote da kromletx hori, jainko zaharren bat, munduan aho zabalik, hortzaz gora gelditua, lurpetik guri deika harritua?  Patziku Perurena   «Harrizko pareta erdiurratuak», 2004 - 41. orr.

Harritzar handi bat zen, cromlech berri bateko lehen harria, garai modernoetako esfingea.  Berria - Kultura   2006-05-07

Paradoxa badirudi ere, Oteiza profetikoak hitzik ezagutzen ez diogun historiaurre eta hitz-aurre horretatik bakarrik lor zezakeen hitza, hizkuntzaren bezperetako cromlechetik bakarrik zuri baitzezakeen bere ahulezia -edo hautamen?- linguistikoa.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 133. orr.


croupier iz joko etxe batean, jokoa zuzentzen, kartak banatzen, dirua ordaitzen eta bankarena egiten aritzen den enplegatua.

Croupierra Bronxeko bonet-handi batentzat, Chick bere lagunarentzako "gamelua" (dagoeneko horrela deituak), merkatu beltzeko heroina (heroia, fem.), edo usinan/fabrikan gerizak txokolatez trenpatzen ari, [...].  Pablo Sastre   «Eguzkipekoak», 2003 - 83. orr.


curricular (ETCn 44 agerraldi; orobat kurrikular ETCn 64 agerraldi) 1 izond kurrikulumarena, kurrikulumari dagokiona.

Pisa ez da ebaluazio curricular bat; hau da, ez da eskolan ikasitakoa bakarrik ebaluatzen.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Harrera protokoloa, aurre ebaluazioa, kokapena, gelako erantzuna edo erantzun curricularra horren barruan hizkuntza tratamendua eta familiarekin harremana.  Berria - Harian   2005-10-02

1980 inguruan, sintaxiari garrantzi handia ematen hasi ziren metodo estrukturala; 90ko hamarkada, berriz, komunikaziozko jokabideekin hasi eta diseinu kurrikularrarekin amaitu zen, Era horretara, dei egin zuten eskola eremu kurrikular hutsera muga ez dadin.  Berria - Euskal Herria   2004-08-26

2 ez-curricular

Iztuetak zehaztu zuenez, Pisaren izaera ez curricularrak erraztu egiten du herrialdeen arteko konparazioa, nahiz eta bakoitzak modu ezberdinean antolatu irakaskuntza. Eremu ez-kurrikularrak hizkuntza menderatzeko ematen dituen aukerak nabarmendu ditu.  Berria - Euskal Herria   2004-12-08

Zortzi urteko haur baten urte osoko ordutegiaren neurketan oinarrituta, haur edo gaztetxoaren hizkuntz errealitatean eremu ez-kurrikularrak eremu kurrikularrak adinako denbora gutxienez baduela erakutsi zuen.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

Hirurok ahozkotasunak hizkuntz prozesuari begira eremu ez-kurrikularrean duen garrantziaz hitz egin zuten.  Berria - Euskal Herria   2004-03-13

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

eremu ez kurrikularrak (3)


curriculum (436 agerraldi, 16 liburu eta 112 artikulutan; ETCn 7.393 agerraldi; orobat kurrikulum 21 agerraldi, 11 liburu eta 7 artikulutan; ETCn 299 agerraldi eta currikulum g.er.) 1 norbaiten ibilbide pertsonalaren eta profesionalaren berri ematen duen agiria edo txostena, berez edo eskuarki lanpostu edo kargu baterako lehiaketara aurkezten dena.

Unibertsitatean nabilenetik egin behar izan ditudan hamaika curriculumetan. Proiektu horiek (idazlearen curriculum laburra, lanaren azalpena eta lagina) abenduaren 19rako bidali behar dira fundaziora.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 17. orr.

Bere curriculum profesionala eta Stendhali buruz idatzi dituen lanen fotokopiak bidali behar ditu eskari-gutunarekin batera.  Anjel Lertxundi   «Mentura dugun artean», 2001 - 105. orr.

Besteak hik baino kurrikulum hobea zian.  Iban Zaldua   «Traizioak», 2001 - 59. orr.

Curriculum handiko musikariak dira.  Berria - Kultura   2004-12-31

Hik baino gusturago egingo luketen dozena erdi lagunen kurrikulumak zauzkaat hemen, tiraderan.  Alberto Barandiaren   «Mundu txikia», 2005 - 115. orr.

Curriculum normal bat egina izan du, gaztaroan bikario, gero erakasle, gazte mugimenduetan omonier, katixima arduradun; aparatu gizona, denena egiten saiatzen dena.  Piarres Aintziart   «Azken apeza», 2005 - 70. orr.

Curriculum luzea du Richard Axelek; luzeegia denak hemen aipatzeko.  Berria - Gaiak   2004-10-05

Kurrikulumean jartzeko moduko zerbait, edozein kasutan.  Harkaitz Cano   «Piano gainean gosaltzen», 2000 - 98. orr.

Ikasleek [...] egindako ebaluaketan notarik bikainena aterata ere, berdin-berdin kobratuko du, eta, gainera, ikasleen onespenak ez dio curriculuma gizenduko.  Joxerra Garzia   «Kurrin-kurrun vitae», 2004 - 117. orr.

Italian lan egindakoa da, eta dagoeneko hainbat curriculum bidali ditu atzerrira.  Berria - Mundua   2004-04-23

Pedalei eragiten ari diren dozenaka karreristen artean, berak du curriculum distiratsuena.  Berria - Kirola   2004-11-19

Lur azpiko tunela nola egin zuten, Carrero Blancoren curriculum beltza, autoa teilatu gainean airean...  Juan Kruz Igerabide   «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 62. orr.

2 irud/hed

Gure kurrikulum pribatu afektiboan eragin ikaragarri handia du gure jarduera publikoak, eta alderantziz.  Berria - Kultura   2006-03-21

3 (hitz elkartuetan)

Kurrikulum bidalketa zaharrak bere ondorioak izan zituen azkenean eta, gabonak inguru horretan, lanpostu baterako deitu zidaten.  Xabier Mendiguren Elizegi   «Arima enkoniatuak», 2006 - 35. orr.

· Nire lan "kurrikuluma", adibidez.  Jose Angel Irigaray   «Denboraren mugan», 2005 - 38. orr.

4 (irakaskuntzan)

Horregatik gabiltza irakasleok lehen hezkuntzako curriculuma osatu nahian.  Berria - Kultura   2004-02-28

Asko hitz egiten ari dira curriculum propioa garatzeaz, eta lan handia egiten ari dira horren inguruan. herriaŽ

Gure curriculuma OCDEko herrialdeetakoetara egokitu beharko dugu.  Berria - Harian   2005-01-02

Edozein herriren garapen sozial, ekonomiko, kultural eta linguistikorako ezinbestekoa da herri horren beharretara egokitutako curriculuma izatea eskolen oinarri.  Berria - Harian   2005-09-29

Zortzi eta hamasei urte bitartean euskararen curriculuma zehaztu beharra dago.  Berria - Harian   2005-04-26

ZTG ikasketak hezkuntza-sistemen curriculumen diseinuetan lekua hartzen ari dira, eta ikerketa-esparru berri gisa gero eta finkatuago daude diziplina akademikoen artean.  Askoren artean   «Filosofiako gida», 2004 - 245. orr.

Genero indarkeria curriculumeko ikasgaia izango dela.  Berria - Euskal Herria   2004-06-26

EHIGE, Sarean eta BIHEri Curriculumaren prozesua trabatzea leporatu diete eskoletako irakasleek.  Berria - Euskal Herria   2006-04-08

Udazkenean adostuko dute behin-betikoa, eta datoren urtean curriculumari egokitutako eduki didaktikoak sortuko dituzte.  Berria - Kultura   2004-07-06

5 (hitz elkartuetan lehen osagai gisa)

Mailegu bidezko doakotasunak balio gabe utz ditzake neurri batean ikastetxeko curriculum proiektuak.  Berria - Harian   2006-01-15

Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak edukien curriculum dekretu berriak onartu beharko dituzte.  Berria - Mundua   2006-02-15

6 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Erlijioen kulturaren ezagutza ziurtatzeko ikasgairen bat egon beharko litzateke hezkuntza curriculumean.  Berria - Harian   2005-09-17

7 curriculum vitae

Kaleratzeak arrazoitzeko arrazoi ekonomikoak hedatzea, epaileek baliogabeki kaleratutakoek enpresan berriro hartzea behartu ahal izatea eta enpresa handiei izenik gabeko curriculum vitaeak bidali ahal izatea.  Berria - Ekonomia   2004-12-08

Bertan haren aurka hartu ziren neurrien berri eman, eta horrekin batera Martin Ugalderen curriculum vitaea helarazi zion epaileari.  Berria - Harian   2005-03-19

Nire bilobei uzten diet aitonaren currikulum vitaea.  Berria - Euskal Herria   2004-12-03

Interesatuak direnek beren "curriculum vitae" igor dezatela orain beretik, helbide huntarat: Ecole Immaculée Conception, 64240 Aiherra.  Herria   2004-05-27

7 euskal curriculum

Euskal curriculumaren edukiak gaitzetsi dituzte Berez, euskal curriculuma osatzeko ardura ez dagokio Jaurlaritzako Hezkuntza Sailari.  Berria - Euskal Herria   2006-04-06

Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma oinarrizko txostenari 13 ekarpen egin dizkio. Euskal kurrikulumaren bultzatzaile izatea.  Berria - Euskal Herria   2006-01-26

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

curriculum ofiziala (3); curriculum proiektuak (4); curriculum propioa (8); eta curriculum (4); euskal curriculum (4)

bere curriculuma (4); curriculuma diseinatzeko (11); curriculuma diseinatzeko prozesuan (7); curriculuma egiteko (4); curriculuma eta (8); curriculuma eta euskal (3); curriculuma euskal (3); curriculuma euskal herri (3); curriculuma ezartzeko (3); curriculuma lantzen (3); curriculuma osatzeko (15); curriculuma osatzeko prozesua (4); curriculuma praktikan (3); curriculuma sortzeko (9); curriculuma sortzeko prozesua (4); curriculuma sortzeko prozesuan (3)

curriculumak ez (3); da euskal curriculuma (5); dira euskal curriculuma (3); donostia euskal curriculuma (3); eskolaldirako euskal curriculuma (5); eta euskal curriculuma (4); euskal curriculuma (118); euskal curriculuma diseinatzeko (11); euskal curriculuma eta (4); euskal curriculuma euskal (3); euskal curriculuma lantzen (3); euskal curriculuma osatzeko (8); euskal curriculuma praktikan (3); euskal curriculuma sortzeko (9); euskal curriculumak (7)

curriculumaren alde (4); curriculumaren aldeko (4); curriculumaren diseinuan (3); curriculumaren inguruan (5); curriculumaren inguruko (14); curriculumaren inguruko azalpenak (3); curriculumaren inguruko eztabaida (4); curriculumaren prozesua (4); eta euskal curriculumaren (4); euskal curriculumaren (63); euskal curriculumaren alde (3); euskal curriculumaren aldeko (4); euskal curriculumaren diseinuan (3); euskal curriculumaren inguruko (14); hezkuntza euskal curriculumaren (3)

curriculumari buruzko (4); euskal curriculumari (17); euskal curriculumari buruzko (4); euskal curriculumaz (5); euskal curriculumean (7)


kantzer2 ik cancer.

kaprikornio ik capricornus.